Op zoek naar jaguars en wildlife in de Pantanal in Brazilië

(REISVERHAAL) De reden om naar Brazilië te gaan tijdens onze wereldreis is simpel: we willen jaguars zien! Porto Jofre in de noordelijke Pantanal schijnt de allerbeste plek ter wereld te zijn. We zitten in het goede seizoen, dus we gaan ons geluk beproeven. We hebben ruim twee weken uitgetrokken om wildlife te spotten in de Pantanal in Brazilië, want er is natuurlijk meer te zien dan alleen jaguars. Deze wetlands zijn een feestje voor natuurliefhebbers en vogelaars. Ook de avonturier komt aan zijn trekken op de gammele bruggetjes van de Transpantaneira en tijdens het snorkelen met anaconda’s!

Deze reis door de Pantanal in Brazilië maakt onderdeel uit van een wereldreis van een jaar. We begonnen in Namibië en de wildernis van Botswana, vervolgens genoten we van het eilandhoppen op de Seychellen, daarna reisden we vijf weken door Maleisië, vier weken door Australië en drie weken in Tasmanië!

Lees ook: Jaguars spotten in Brazilië: wanneer, waar en hoe?

Tijdreizen

Om in Brazilië te komen maken we een serieuze tijdreis: we vliegen van Hobart naar Sidney, daar overnachten we in de buurt van de luchthaven, vervolgens vliegen we in 15 uur naar Dallas, om daar een half uur later op dezelfde dag aan te komen, dan nog 10 uur zitten om in São Paulo te raken, een overnachting bij de luchthaven en de volgende ochtend door naar Cuiaba om met een huurauto naar het gehucht Bom Jardim te rijden.

Deze megaverplaatsing kost drie dagen. We zijn 14 uur in de tijd achteruit gegaan en de jetlag is monsterlijk. We worden midden in de nacht wakker, kunnen onze ogen na het eten niet open houden en onze spijsverteringssystemen zijn volledig ontregeld. De adviezen van de jetlag-app hebben dit alles niet kunnen voorkomen. Mijn rug is vermorzeld, 25 uur zitten was misschien iets te lang. Maar we zijn in Zuid-Amerika, het vierde continent van deze wereldreis, we zijn in Brazil! 

Overnachting: Hilton by Hampton Sao Paulo (1 nacht)   

Bom Jardim

Als kinderen zo blij zitten we in de auto, enthousiast en opgewonden, op weg naar nieuwe avonturen. Op het vliegveld vond Eric vanmorgen een Braziliaanse Reaal, dus we zijn vol vertrouwen. Tot nu toe hebben we in ieder land een geluksmunt gevonden! Ook Brazilië lacht ons toe. Eerlijk is eerlijk, we hebben best getwijfeld over Brazilië vanwege de veiligheid, daarom mijden we de steden. Gelukkig heeft het ons niet weerhouden om te gaan.     

Bom Jardim is een sympathiek dorpje ten noorden van Cuiaba en het toeristische epicentrum van de regio. Het heeft 500 inwoners en er zijn misschien 10 accommodaties. Er wonen geen fysiotherapeuten of manueel therapeuten. Wel een masseur, maar haar behandeling van mijn rug heeft weinig effect. Tot aan het dorp is de weg verhard, daarna zijn de wegen van gravel. Bom Jardim is het Bonito voor de noordelijke Pantanal in Brazilië, met het grote verschil dat het volledig is gericht op Braziliaanse toeristen. Het is niet makkelijk om online Engelse informatie te vinden. Weinig internationale toeristen vinden hun weg naar Bom Jardim en dat geeft de plek charme. Mensen spreken werkelijk geen woord Engels en wij geen Portugees. We communiceren met handen en voeten, maken gebaren, vreemde geluiden en danken god voor google translate. Ik gooi er soms wat Spaanse woorden tussendoor, maar de vertaalapp is meestal onze redding.

Het toerisme is enigszins ouderwets georganiseerd. Ieder hostel is ook een touragentschap, waar je een activiteit kunt boeken en een voucher met routebeschrijving krijgt. Zonder zo’n voucher ben je nergens welkom. Dus zomaar ergens naar toe rijden (zoals wij meestal doen), is er niet bij. We vlooien uit wat er allemaal te doen is en wat het verschil is tussen de tientallen activiteiten.

Reino Encantado

Om te beginnen gaan we snorkelen en floaten in de Rio Salobra. De tour heet Reino Encantado (betoverd koninkrijk). Het water van de rivier is kristalhelder, waardoor je een unieke kijk onder water kunt nemen. We krijgen vesten aan waardoor we op het water blijven drijven. Het barst van de (best wel grote) vis en we starten bij de bron van de rivier, waar het water via honderden gaatjes in de bodem naar boven borrelt. De karstbodem werkt als een filter, waardoor het water kraakhelder is en het zicht zeker 50 meter.

Na wat rondgedobberd te hebben bij de bron, gaan we stroomafwaarts. De gids gaat voorop en we laten ons meevoeren door de rivier. Nog nooit hebben we een rivier onder water gezien. We drijven langs wortels van bomen en planten, op de bodem liggen takken, slakken en bladeren en af en toe worden we ingehaald door vissen. Als we op onze ruggen gaan liggen glijden de boomtoppen aan ons voorbij. Wat is dit gaaf!

Lagoa das Araras

Aan het eind van de middag gaan we naar Lagoa das Araras. Omdat we de instructies niet goed hebben begrepen, kunnen we de receptie niet vinden. We rijden door en volgen de bordjes naar het meer, maar worden de pas afgesneden door een boze Braziliaanse vrouw in haar auto. Ze opent het raam en maakt ons duidelijk dat we ons boekje volledig te buiten zijn gegaan, we hadden moeten stoppen bij het gebouw op de hoek! Ik snor vlug de voucher op, waardoor ze weer tot bedaren komt. Een voucher is een magisch geneesmiddel in Bom Jardim.

Tegen zonsondergang komen honderden vogels terug naar hun nesten/slaapplaatsen rond Lagoa das Araras, naast ara’s ook witte reigers en parkieten. De gids van de Duitse groep naast ons, vertelt dat er tien jaar geleden wel honderden ara’s waren. Wij zien er misschien een stuk of 50, ze vliegen allemaal in paartjes. Doordat het donker wordt is fotograferen helaas lastig.  

Bóia Duto de Queobó

Op onze laatste dag in Bom Jardim gaan we met een grote zwemband floaten op de Rio Queobó Grande. Met een pijnstiller in mijn mik moet dat wel lukken. Na een uur over gravelwegen hobbelen, zijn we op plaats van bestemming en leveren netjes onze voucher in. De gids legt via google translate uit dat we spullen die droog moeten blijven in de auto moeten laten liggen. Het is niet druk, we hebben een privétour. Met een oranje zwemband, rode helm en blauwe plastic schoenen lopen we naar de rivier waar we onszelf uiterst charmant in de band laten vallen. Daar gaan we! Speeltuin! Het is de Braziliaanse versie van de Piranha in de Efteling, met stroomversnellingen, botsingen tegen de oever en een natte kont.

Onderweg drijven we door een grot met vleermuizen. We krijgen een zaklamp in onze handen gedrukt en worden de grot ingeduwd. Ieuww!! Is die druppel op mijn hoofd vleermuispis? Het is donker en er vliegt van alles rondom ons en Eric vindt het fantastisch. Als we uit de grot komen vragen we ons af of dit het was, maar we gaan gewoon verder. Nog meer speeltuin! We draaien, botsen, drijven en hebben heel veel lol.

Overnachting: Pousada Bom Jardim (3 nachten)

Poconé

Het is net middag als we bij Hotel Pousada Pantaneira in Poconé arriveren. Het hotel stelt niet veel voor en is vooral een tussenstop, voordat we de Transpantaneira gaan rijden om vanuit Porto Jofre jaguars te spotten. We zijn nog net op tijd voor het lunchbuffet, waar de ober in het Portugees allerlei vragen op ons afvuurt. Ik trek mijn wenkbrauwen op en tover de vertaalapp op tafel. De jongen lacht en spreekt iets in, wat volgens de app “wat is sex…” betekent. Nu is het onze beurt om te lachen.  

Terwijl ik buiten op een gammel bankje met Femke zit te bellen, begint de parkeerplaats van het motel vol te lopen met pick-ups en een paar vrachtwagens. Weinig toeristen hier. Op het centrale plein in het centrum is ook weinig te beleven, hoewel de kerk op dinsdagavond bomvol zit. We eten bij een sfeerloze friettent en gaan vroeg naar bed. De jetlag speelt ons nog steeds parten: om 20 uur doodmoe en om 5 uur klaarwakker.      

Overnachting: Hotel pousada pantaneira – Poconé (1 nacht)

Transpantaneira

Zonder moeite staan we vroeg op om aan het hoogtepunt van onze trip door de Pantanal in Brazilië te beginnen: de 147 km onverharde Transpantaneira die ons naar het hart van de noordelijke Pantanal zal brengen. Dit is een wetlands-gebied, bommetje vol vogels, kaaimannen en capibara’s. We moeten ongeveer 125 bruggen passeren, die in het begin van beton zijn, maar tegen het einde van de weg van hout zijn en in slechte kwaliteit verkeren.

Ik stap af en toe uit om Eric aanwijzingen te geven, zodat hij de uitstekende spijkers en verdwenen planken kan ontwijken. Het kraakt en piept, maar we hebben vertrouwen, want er gaan dagelijks heel wat auto’s en ook vrachtwagens over deze gammele bruggetjes. Als we er wel doorheen zouden zakken zijn we voer voor de kaaimannen. Nog nooit hebben we er zoveel gezien. We zitten aan het eind van het droge seizoen, waardoor de poelen ver zijn opgedroogd en de kaaimannen moeten vechten om de laatste vissen in het water. Een toeristje lusten ze nu vast ook wel.

Rond 14 uur komen we aan bij het Pantanal Jaguar Camp. De kuifcaracaras in de tuin blijven gewoon zitten als we langslopen, maar het zijn de zeldzame hyacinth ara’s die de hoofdrol spelen bij de voederplaats. We zetten onze stoelen in de buurt en pakken er een biertje bij, dit is pas goede televisie!

Jaguars spotten in Porto Jofre

Om 7 uur vertrekken we met bootman Gabriel voor een hele dag op de Rio Cuiaba. We hebben geluk dat we maar met zijn tweeën zijn en voorin de motorboot kunnen zitten. Na twee toekans en een otter, krijgt Gabriel een seintje en scheurt er vandoor. Er liggen al een stuk of zes boten. Mijn hemel wat een camera’s! We leggen aan tussen de waterplanten en worden nat gespetterd door kaaimannen die wegduiken. Twee jaguars lopen langs de oever: een mannetje en een vrouwtje. Wat een imposante dieren, wauw, wauw, wauw!! We durfden er niet op te rekenen, de Tasmaanse duivel heeft zich immer ook niet aan ons laten zien, maar wat is dit gaaf! Er zitten twee hele enthousiaste wereldreizigers in dit bootje. 

Het mannetje heeft een band om zijn nek. Dat is gedaan toen hij tijdens de grote branden in 2020 gewond is geraakt. Hij is geholpen aan zijn verwondingen en sindsdien wordt hij voor onderzoek gevolgd. De twee jaguars maken een flinke wandeling langs de rivier en we kunnen ze vanaf het water volgen. Ze geven geen moer om onze aanwezigheid. We zien hoe ze een otter proberen te pakken, in een boom gaan liggen en weer verder wandelen. Uiteindelijk maken ze een supersnelle wip, grommen naar elkaar en laten zich op de grond vallen.

Het is niet gebruikelijk om twee jaguars samen te zien, dat gebeurt alleen als een mannetje wil paren. De katten zijn territoriaal en hebben hun eigen leefgebied. Vaak lopen ze dezelfde routes, dat is de reden waarom ze voor de gidsen vrij makkelijk te vinden zijn. Alle bootmannen hebben een radio bij zich en als er een jaguar wordt gespot, wordt iedereen op de hoogte gebracht. Op die manier is de kans op succes voor iedereen groter. Het gaat er heel sociaal aan toe op het water.

Het is druk!

Niet veel later zien we nog een jaguar. Deze zwemt tussen de waterplanten en het riet. Jaguars zijn de enige katten die geen hekel aan zwemmen hebben, hun belangrijkste voedsel in dit gebied zijn kaaimannen. Het is spectaculair om de jaguar te zien springen in het water. Helaas zonder veel succes. Als we verder varen zien we een vierde jaguar langs de oever. Het is druk vandaag! In het droge seizoen (van mei tot en met oktober) is het spotten van jaguars het makkelijkst, omdat de rivier dan 3 meter lager staat dan in het regenseizoen. De dieren komen naar de waterkant om te eten en te drinken. Deze maakt een flinke wandeling langs de oever, dus wij kunnen de camera laten rollen. We hebben alle tijd om haar goed te bekijken, terwijl wij volledig genegeerd worden.

De volgende ochtend zal Ailton, de eigenaar van het kamp vertellen dat de jaguars 20 jaar geleden, toen wij begon met de tours, heel schuw waren. Door de jaren heen zijn ze gewend geraakt aan mensen. De welpjes die zijn geboren weten niet beter dan dat ze vanuit bootjes bekeken en gefotografeerd worden door toeristen. Ze zien ons niet als gevaar.

Vervelende verrassing

Als we (met een big smile) terugkomen van onze boottocht blijken er ander gasten te zijn gearriveerd. Wel zo gezellig! We kletsen ons door de jetlag heen en gaan pas om half 10 naar bed. Daar wacht een vervelende verassing: een dikke, vette spin van wel 10 centimeter tegen de muur. O, god. Die MOET dood! Dit vind ik enger dan een jaguar. Ik spring op de stoel en terwijl ik instructies gil, probeert Eric de spin te elektrocuteren met de elektrische vliegenmepper. Hij is rap en schiet weg. Ik gil.

Nu word ik naar de andere kant van de kamer gedirigeerd. Ik mag niet meekijken met mijn idiote gegil. Als ik geknetter hoor en om het hoekje kijk zie ik hoe de monsterlijke spin is ontploft. Best ranzig. Eric werkt het lijk door de voordeur naar buiten. De ontspanning is maar van korte duur, want ik ontdek nog zo’n joekel op de plint naast het bed. Getver! Ik neem wederom positie in op de stoel en hou mijn handen voor mijn ogen als Eric het gevaarte tot ontploffing brengt. Hij krijgt er handigheid in. Ook de kleine spin die onder een tas vandaan komt moet er aan geloven. Niets overleeft in deze ruimte. De twee kikkers in de badkamer mogen blijven, maar de slaapkamer heb ik graag brandschoon!

Overnachting: Pantanal Jaguar Camp – Porto Jofre (2 nachten)

Zuidelijke Pantanal in Brazilië

Met een gelukzalig gevoel rijden we terug naar Poconé. De jaguars waren magnifiek, een absoluut wereldreishoogtepunt! We gaan een laatste keer over de gammele bruggen van de Transpantaneira, zwaaien de kaaimannen en roofvogels uit en spotten een tapir. Check! Nu staat alleen de miereneter nog op ons wensenlijstje. Misschien zien we hem in de zuidelijke Pantanal, want dat is de volgende bestemming. Maar plannen kunnen veranderen…

Via het slaperige stadje Poconé en Cuiaba rijden we in twee dagen naar Campo Grande, de toegangspoort tot de zuidelijke Pantanal. De afstanden in Brazilië zijn flink, we tuffen langs 1000 kilometer snelweg, tolpoortjes, flitspalen, ongelofelijk veel vrachtwagens, enorme lappen akkerbouw, duizenden koeien, emoes en twee dode miereneters. Vanuit Campo Grande gaan we eerst naar het mooie Bonito om met zoetwatervissen te snorkelen.        

Overnachting: Hotel pousada pantaneira – Poconé (1 nacht)

Overnachting: Hotel Horto – Rondonopolis (1 nacht)

Bonito

Het is best fijn om weer in een toeristische plek te zijn. Mensen spreken Engels, we kunnen onze was doen en er zitten een paar goede restaurants. In Poconé hebben we twee keer in een soort friettent op straat gegeten en in Rondonopolis hebben we uiteindelijk in een supermarkt broodjes gekocht, omdat we geen zin meer hadden in friet, burgers of pizza. De Braziliaanse keuken is niet altijd even culinair, maar bij restaurant Juanita is de vis heerlijk en de sfeer gezellig.

Vandaag gaan we naar de Gruta do Lago Azul. Ook in Bonito moet je een tour boeken, voordat je ergens naartoe kunt. Het bezoek aan het azuurblauwe grotmeer wordt serieus aangepakt. Iedereen krijgt een helm op en we beginnen met instructies in een klaslokaal. De dame ratelt en ratelt in het Portugees. Het is net een wiskundeles: ik begrijp er geen snars van. We volgen de groep en houden ons gedeisd. Heel moeilijk kan het toch niet zijn?

Via een trap dalen we af in de grot met stalactieten en stalagmieten, het is in Brazilië wat dat betreft niet anders dan in Europa. En in de rotsformaties kun je met een beetje fantasie een krokodil en een kabouter zien. Ook de neiging tot het ontdekken van fantasiefiguren is blijkbaar universeel. De grot en het azuurblauwe water zijn absoluut prachtig. De achtergrondinformatie over de omgeving, de ontdekking en de reden waarom het water zo mooi blauw is, moet ik je schuldig blijven.

Vage huidproblemen

Bij terugkomst ontdekt Eric een vreemde plek op zijn been. Een muggenbult is rood en opgezwollen geraakt, de plek voelt warm aan, doet zeer en er zitten een paar glazig, gele bultjes op. O, nee! Niet weer MRSA (ziekenhuisbacterie)! In de afgelopen jaren is gebleken dat Eric bevattelijk is voor vage huidproblemen en andere kwalen, dus de alarmbellen slaan op tilt. Meteen zoeken we naar een laboratorium om te kijken of we een test kunnen laten doen. Dat blijkt mogelijk in Campo Grande, onze eindbestemming in Brazilië.

Toevallig heb ik vanavond een belafspraak met Birgit, vriendin en tevens apotheker in ons wereldreis-OMT. Het lijkt haar voor de hand liggender dat het (weer) wondroos is en dan is het beter om zo snel mogelijk met antibiotica te starten. Wachten tot na de test over twee dagen is in dat geval niet verstandig. Eric neemt geen risico en begint meteen met slikken. Als het wondroos is, is hij er binnen 10 dagen vanaf en als het MRSA is, komen de huidproblemen vanzelf weer terug, want daar is gewone antibiotica niet tegen opgewassen.

Rustdag

Omdat Eric niet super fit is, besluiten we niet naar de zuidelijke Pantanal in Brazilië te rijden. Het is een paar honderd kilometer verder en we zullen daar niet veel meer zien dan in de noordelijke Pantanal. Piano, piano. We boeken een extra nacht in Bonito en blijven straks ook iets langer in Campo Grande. Een paar dagen zonder programma geeft ons meer ruimte om te typen, plannen en rusten.

Snorkelen met een anaconda

We gaan natuurlijk nog wel snorkelen in de Rio de Prata! Dit is vergelijkbaar met het snorkelen in Bom Jardim, maar de rivier is hier groter en de organisatie behoorlijk professioneel. Er wordt zelfs (een beetje) Engels gesproken! We krijgen een snorkeloutfit en worden in een open vrachtwagentje naar de rivier gebracht. Als we op het houten platform staan te wachten fluistert de gids in Eric’s oor dat er een anaconda zwemt: “Do you wanna see it? Come, hurry!” In onze groep zitten twee jonge kinderen die nog nooit hebben gesnorkeld en de gids wil ze niet bang maken.

Eric heeft geluk! Op een of andere manier heb ik weinig behoefte om achter hem aan te springen. Ik zie de vette slang vanaf het platform door het heldere water bewegen. OMG! Snorkelen met een anaconda! Dat verzin je toch niet? Niet alleen de kids zijn nu wat huiverig om het water in te gaan. Had ik al gezegd, dat er ook kaaimannen in het water zitten? It’s just another day at our worldtrip…   

Koffie in Bonito

Op onze ingelaste vrije dag gaan we naar het postkantoor om kaartjes te versturen naar mijn neefje en nichtje en een bezoek te brengen aan onze favoriete koffietent in het centrum. Het is een kleine container naast de wasserette en het benzinestation. De eigenaresse doet haar uiterste best om Engels te praten en vind het heel leuk dat we iedere dag langskomen. We maken een praatje met Beno, een andere klant. Hij is lange tijd gids geweest in Bonito en vraagt ons wat we allemaal gaan doen. Hij vertelt langs welke weg we miereneters kunnen zien en dat we in Campo Grande naar het aquarium moeten gaan.

In Campo Grande staat het grootste zoetwateraquarium ter wereld, maar wij konden geen kaartjes meer krijgen. “Really?” zegt Beno. “Wait, I know somebody at the aquarium. I’ll ask her.” Hij stuurt wat appjes, we drinken samen een koffie, worden vrienden op instagram en praten over de omgeving van Bonito. En zo is het gekomen dat wij toch kaartjes voor het aquarium hebben. Wat een mazzel!

Tijdens het miereneter spotten, later op de dag, hebben we minder mazzel. We zorgen dat we tegen de avond op de goede weg rijden en speuren de omgeving af. Termietenheuvels genoeg! De reuzen miereneter houdt zich verstopt voor ons. Jammer, want het is echt een ongelofelijk mooi dier. We willen hem heel graag zien! Ik denk dat we nog een keer terug moeten naar de Pantanal in Brazilië om hem te zien.

Overnachting: Pousada Cheiro de Mato – Bonito (4 nachten)

Campo Grande

In 3,5 uur rijden we naar Campo Grande, waar we een ruim appartement hebben gehuurd voor de laatste drie dagen Brazilië. Bij aankomst komen we tot de vervelende ontdekking dat we wederom te maken hebben met creditcard fraude. In Australië moest ik mijn Revolut card vernietigen, nu moet Eric zijn Mastercard van de Rabobank blokkeren. We hebben na 5 maanden nog maar 1 creditcard over. Wij dachten dat we met drie creditcards het jaar wel door zouden komen, maar dat is nog geen zekerheid. Straks moeten we eerder naar huis, omdat we geen plastic betaalmiddelen meer hebben!

Voorlopig kunnen we nog vooruit, dus we gaan nog niet naar huis. Nog lang niet. Eerst nog langs het Bio Parque Pantanal, met onze gescoorde tickets. En kijk daar! Niet alleen vissen, maar ook een opgezette reuzenmiereneter met baby. Brazilië zit vol verassingen. Over twee dagen gaan we kijken wat Uruguay voor ons in petto heeft. Tot zover Brazil.

Overnachting: Bahamas Suite Hotel – Campo Grande (3 nachten)

Ps. Ik maak gebruik van affiliate-links. Als je via de links of banners op mijn blog naar bijvoorbeeld booking.com gaat en daarna (via je eigen account) een accommodatie boekt, ontvang ik een kleine commissie. Ik houd daarmee deze site in de lucht, jij betaalt niets extra. Win-Win. Thx voor de support!